خلفاي عباسی با همه دشمني و حسادتي كه به اهل بيت علیهم السلام داشتند، جسته‌و‌گريخته، فضايل اهل بيت علیهم السلام را نقل مي‌كردند و آنها را وارث حقيقي رسول خدا صلی الله علیه و آله و لايق منحصربه‌فرد خلافت و رهبري مسلمين مي‌دانستند
بااين‌همه، تا زمان مأمون، يك اعلام عمومي در مورد اين موضوع صادر نشده بود و خلفاي عباسی، خود را شايسته خلافت معرّفي مي‌كردند .
موضوع ولايتعهدي امام، يك اعتراف حكومتي بود كه بر تمام تبليغات و دعاوي بني‌عبّاس، خط بطلان كشيد و اگرچه مأمون، كناره‌گيري نكرد و خلافت را واگذار ننمود، امّا عموماً آن را اقرار عليه خودش تلقّي كرده و او را غاصب مسند خلافت شناختند.
