علل و عوامل جنگ
مسلمانان تا پیش از جنگ بدر، چند سریّه و غزوه داشتند که در سریه نخله یک نفر از مشرکان را کشته و دو نفر اسیر و کاروان تجاری را به غنیمت گرفتند. این شکست مایه سرافکندگی قریش در میان قبایل عرب شد و در وقوع جنگ بدر نقش داشت.
علاوه بر اینکه، وقتی خبر حرکت کاروان تجاری قریش از مکه به سمت شام، به رسول خدا (ص) رسید. موقعیت مناسبی بود که اموال کاروان تجاری قریش را مصادره کنند؛ زیرا آنان اموال مهاجران را توقیف کرده بودند. پیامبر (ص) با صحابه کاروان تجاری قریش را تا ذات العشیره تعقیب کردند اما به آن دست نیافتند. ابوسفیان که می‌دانست در بازگشت، مسلمانان در کمین کاروان او خواهند نشست، پیکی را برای جلب کمک قریش، به مکه اعزام کرد. ترس از دست رفتن کاروانی که تقریبا همۀ قریش در آن سرمایه گذاری کرده بودند و حفظ آن برایشان جنبه حیثیتی داشت و هشدارها و ترغیب‌های بزرگانی از قریش برای نجات کاروان، همه را واداشت که یا خود به جنگ بیایند یا کسی را به جای خود بفرستند.
السیرة النبویه، ج ۲، ص ۲۵۲ ـ ۲۵۴؛ المغازی، ج ۱، ص ۱۳ـ۱۶.
محمد بن عمر واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۲.
ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۰۷؛
محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۴۲۸؛
احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱، ص۲۹۰.
المغازی، ج ۱، ص ۳۳.
هدایت‌پناه، محمد جعفر، بدر / غزوه، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۵ ، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲، ص۱۳۳.